Napisano mnóstwo książek. Zrealizowano wiele filmów. Niektóre głośne i kasowe. Bo przecież ta wielka zmiana musiała zostać uhonorowana, odcisnąć swój ślad w wielkim świecie. Upadł apartheid. Nelson Mandela. Wielebny DesmondTutu. BangBang Club. Każdy wie, rozumie. Trzymał kciuki, by nastała demokracja. Mieliśmy też w tych marzeniach na nowy lepszy świat własne ukryte pragnienia. W niemal tym samym czasie i u nas zagościła demokracja. Inaczej z historią, religią i rasą. Ale marzenia mieliśmy te same. Decydować o sobie we własnym kraju.



Lata dziewięćdziesiąte XX wieku to już dawna historia. Nawet jeśli nie umiemy tego nazwać kategoriami historycznymi, politologicznymi czy ekonomicznymi, wiemy, że ten nasz sen o wolności nie poszedł wszystkim tak samo świetnie. Wielkie nazwiska zdążyły zejść z tego świata, inne żyją w groteskowej aurze codzienności i zapomnieniu. Ale przecież to nie o tym, jak poszło nam.

‘Township’ to wydzielone miasto, osiedle. Charakterystyczne słowo, które istnieje na dobrą sprawę tylko w RPA. Zaprzeszłe. Oznaczało teren wydzielony dla czarnych, najczęściej na obrzeżach wielkich miast. Spuścizna apartheidu. A ten upadł. A ‘township” istnieje. Zmieniło się przez te 30 lat. Tak jak zmieniło się wszystko wokół.
Wojciech Klimala pojechał do RPA pytać o te zmiany. Zobaczyć jak wygląda na co dzień ten sen o wolności. 8% to liczba białych mieszkańców RPA. Tak zatytułował swój film dokumentalny. Na wystawie oglądamy jego podróż przez kraj, spotykamy ludzi, którzy opowiadają mu jak im się żyje.

I tak, to podróż po kraju, w którym istniał apartheid. O tym, jak ludzie dziś funkcjonują w tak bardzo podzielonym świecie. W nowej demokracji. Ludzie, którzy walczyli o ten sen, jak i ludzie, którzy przyszli na świat już w nowym. Owszem, to RPA, kraj na samym południu Afryki, dziesiątki tysięcy kilometrów od nas, a jednak jest coś wspólnego z nami. Jak im/nam poszło z tym marzeniem o wolności?
Joanna Kinowska

Kilka lat temu przeczytałem krótką informację na temat sytuacji w RPA i uświadomiłem sobie, że moja wiedza o tym kraju jest ograniczona. Zaciekawiony kontekstem polityczno-społecznym wyruszyłem w podróż do Afryki, której dotąd nie znałem. Dostrzegłem wówczas wspólne mianowniki między historią naszego kraju i Republiki Południowej Afryki: dojrzewająca demokracja, ludzie-symbole przemian, proces wychodzenia z systemu totalitarnego. Dziś mieszkańcy RPA są wolnymi ludźmi i odczuwa się oddech zmian, ale kim są tam zwykli ludzie? W co wierzą? Co myślą i czują? Z jakimi wyzwaniami się mierzą?
Wojciech Klimala

Wojciech Klimala – polski fotograf i reżyser filmowy. Absolwent Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego. Ukończył program DOK PRO dla profesjonalnych filmowców w Szkole Filmowej WAJDA. Członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich od 2012 r. i Związku Polskich Artystów Fotografików od 2022 r. Mieszka w Warszawie, pracuje na całym świecie – Los Angeles, Johannesburg i Toronto.

Wystawa współfinansowana przez Miasto Zamość.